Jak wam się podoba – Szekspir?

Jak wam się podoba – Wiliam Szekspir

Bywa tak źle czasem, smutno, niewygodnie na tym świecie, że człowiek ma ochotę uciec zeń do krainy marzeń choćby na chwilę, a przynajmniej póki trwa teatralne przedstawienie.

Jest to pasterski dramat — sielanka, odgrywająca się w jakimś idealnym lesie, na łonie matki natury, której zdrowy oddech ma wszystkie choroby cywilizowanego żywota uleczyć, wszystkie wady i zepsucie naprawić, ludzi dworactwem, a sztucznym życiem zgangrenowanych do zdrowia i rozumu przywrócić. Aż do XVIII w. ludzie się marzeniami takich sielanek bawili.

Komedia ta — to najosobliwsza w świecie tkanka: niebywała jakaś kraina, stosunki niemożliwe, a wśród nich ludzie z ciała i kości, najrzeczywistniejsi, najdotykalniej prawdziwi.

Rzecz dzieje się nie wiedzieć gdzie, a plącze jak się wam podoba albo raczej jak się podobało fantazji poety, nietroszczącego się bynajmniej o żadne w świecie prawdopodobieństwa formy. Składa się z kontrastów, świeci i żyje dowcipem.

Goethe już uczynił tę słuszną uwagę, że u Szekspira często bardzo sceniczna budowa jest zupełnie zaniedbaną, liczy się: humor, dowcip, filozofia życia, blaski słowa i poezji kwiaty.

W lesie siekankowym znajdują się więc wszyscy, których społeczność pozbyć się chciała, wśród pasterskiej obyczajów prostoty. Las ten leczy wszystkie zachcianki, jedna wszystkie nienawiści, darzy szczęściem i spokojem. Ten las — to natura. W tej na[1]turze tkwiło skryte wspomnienie biblijnego raju — odwiecznego marzenia ludzkości, tęsknoty za stanem jakiejś doskonałości i błogości, leżącym niestety poza warunkami życia rzeczywistego.

Szekspir to potrawa dla smakoszów, a i artyści, co by ją dla pieszczonych podniebień podjęli się przyrządzić — musieliby stać na wysokości tej poezji nie dla wszystkich przystępnej.

• Ojciec nakazał ci testamentem, żebyś mi dobre dał wychowanie,
• Jestem w lesie Ardeńskim, otoczony tłumem wesołych towarzyszy.
• Spotkała mnie nieprzyjemność, której sam szukałem mimo mej woli.
• Ambitny, ale zazdrosny cudzych talentów.
• Ja pełny szlachetnych myśli; kochany przez wszystkich, jakby uczniów zaczarował; tak podbił serca ich świata.
• Jak chcesz ich nauczyć zapomnieć wygnanego?
• Dobrze, zapomnę o moim położeniu, aby się z twojego cieszyć.
• Szukaj rozrywki w miłości.
• Szyderstwem odgońmy dobrą gospodynię fortunę od jej koła, aby na przyszłość równo dzieliła swoje dary.
• Fortuna dała piękność, rzadko daje cnotę, a którym dała cnotę, zakazaną daje urodę.
• Fortuna jest panią darów tego świata, ale nie rysów natury.
• Natura dała nam dowcip do szydzenia z systemu.
• Fortuna jest bez miłosierdzia dla natury, gdy naturalnemu głupstwu każe naturalny dowcip przecinać.
• Natury dziełem, która widząc naturalny nasz dowcip za tępy, aby o takich boginiach rozprawiać, przysłała nam naturalnego błazna jak osełkę; bo zawsze tępość błazna jest osełką dowcipu.
• Dyro, który na swój honor przysięgał, że naleśniki były dobre, że niegodziwa była musztarda, gdy ja utrzymuję, że naleśniki były niegodziwe, a dobra musztarda.
• Ustalili, pora odjąć kaganiec mej mądrości.
• Dostaniesz chłostę za twój złośliwy język.
• Błaznom nie wolno mówić mądrze o tym, co mądrzy po błazeńsku robią.
• Podobno z dniem każdym człowiek rozumu się uczy.
• Dyro na przedstawienie moje jest głuchy, niech zapłaci za swoją zarozumiałość.
• Mawiają humaniści Panie, duch twój za śmiały na twoje lata.
• Więc miłości nie znasz, co cię uczy, Że ciała nasze jedną mają duszę.
• Słowa twoje zbyt są kosztowne, żeby je kundlom rzucać; rzuć je raczej na mnie i ukąś mnie twoim rozumem.
• Myślą nie obraziłam Zdzichu twego majestatu, ale dowcipem.
• Ile niebezpieczeństw w dalekiej drodze dla dziewczyn jest młodych! Więcej złodziei na piękność niż złoto.
• Teraz nie w smutku idźmy, lecz radości, nie na wygnanie, ale do wolności.
• Wieść twojej chwały zbyt cię wyprzedziła.
• Z ósmym krzyżykiem nie czas szczęścia szukać. Próśb moich wszystkich fortuna wysłucha.
• Powinnością jest moją pocieszać słabsze naczynia.
• Tym większy ze mnie błazen; kiedym był w domu, lepiej mi było; ale podróżny musi przestać na małym.
• Mogę z piosenek wysysać melancholię, jak łasica wysysa jaja.  
• Nie proszę cię, żebyś mi się podobał, proszę cię tylko, żebyś śpiewał.
• A kto śpiewać nie chce, niech trzyma język za zębami.
• Ducdame, to greckie zaklęcie, żeby głupców wkoło zebrać.
• Mózg jego suchy jak suchar ostatni.
• Znaliśmy kiedyś dnie piękniejsze, i do kościoła dzwon święty nas wołał.
• Za waszą dobroć Bóg wam zapłaci!
• Pasterzu, iż ze względu na samo siebie niezłe jest to życie, ze względu, że jest samotne, bardzo mi się podoba; ze względu, jest na wolnym powietrzu, lubię je; ale ze względu, że nie na dworze, nudzi mnie. Że to jest życie skromne, bardzo mi jest po myśli; ale że jest ubogie, wcale mi nie do smaku.
• Komu nie dała rozumu natura lub sztuka, żalić się może na brak dobrego wychowania lub też z tępego pochodzi rodu.
• Jestem uczciwy parobek i co jem, i co noszę, zarobiłem; nie mam do nikogo nienawiści; nie zazdroszczę niczyjemu szczęściu; raduję się z cudzej pomyślności, a cierpliwie znoszę własną biedę; najdumniejszy jestem.
• Wiersze idą gęsiego jak na targ przekupki.
• Nieba piękność i niebo cnoty wzór jeden mały jednoczy.
• Zginę na oceanie przypuszczeń.
• Łatwiej atomy policzyć niż odpowiadać na pytanie zakochanch.
• Jaka dnia pora, bo w lesie nie ma zegarów.
• Atalanta (mit.gr.) — słynąca ze swej umiejętności szybkiego biegania; łowczyni, podopieczna Artemidy.
• Nie dźwigaj ciężaru chudej, nieużytecznej nauki.
• A z kim czas nie rusza się wcale? Z adwokatami.
• Włosy na twojej brodzie są jak młodszego brata dochody.
• Skoro więc nie jestem piękną, proszę bogów, żeby mnie zrobili uczciwą.
• Uczciwość w brzydkiej flądrze, to jak dobra potrawa w nieczystym naczyniu.
• Byłem u proboszcza najbliższej wsi, księdza Oliwera Psujteksta; obiecał mi przyjść tu do lasu, aby nas sparzyć.
• Czoło żonatego poważniejsze od nagiej czupryny kawalera.
• Łzy nie przystoją mężczyźnie.
• W oczach nie ma potęgi zdolnej ranę zadać.
• Podziękuj Bogu za uczciwą miłość.
• Nie kochał ten, co w pierwszym nie kochał spojrzeniu.
• Gdzie żal się znalazł, pociecha się znajdzie.
• Kto wiele widział, a nic nie ma, bogate ma oczy, ale ubogie ręce.
• Wolałbym mieć wesołe błazeństwo niż smutne doświadczenie i podróżować jeszcze na to!
• Spotwarzaj, co dobre w twojej ziemi.
• Zawsze podobno myśl kobieca leci przed jej czynami.
• Mężczyźni są kwietniem przed ślubem, a grudniem po ślubie. Panny są majem, gdy są pannami, ale zmienia się niebo, gdy zostały żonami.
• Zamknij drzwi kobiecemu dowcipowi, a wymknie się oknem.
• Śpiewaj! Mniejsza o harmonię, byle nie brakło hałasu.
• Od zemsty jednak szlachetniejsza litość.
• Daję słowo, że my, ludzie dowcipu, ciężki będziemy musieli zdać rachunek; chcąc nie chcąc, musimy wyśmiewać.
• Moje serce jest ranione, ale tylko spojrzeniem kobiety.
• Przesadzoną chwałę Cezara: przyszedłem, zobaczyłem, zwyciężyłem.
• Masz przy sobie wiernego pasterza, szanuj go, kochaj, bo on cię ubóstwia.
• Bystry to człowiek i pełen sentencji.
• Na wszelkie zajście jest tekst drukowany.
• Błazeństwo jest mu tarczą, zza której strzela konceptami.
• Święty jest węzeł męża i żony! Niech więc małżeństwo ludzkie czci plemię.
• Za miłość zapłacę Ci miłością.
• Dobre wino nie potrzebuje wiechy, a dobra sztuka epilogu.
• Za czasów Szekspira mężczyźni grali role kobiet.